Komentarze i pytania jakie pojawiły się po artykule na temat wejścia w życie nowych przepisów o ruchu drogowym obejmującym swym zakresem przede wszystkim hulajnogi elektryczne skłoniły nas do przekazania Wam kilku kwestii w szerszym zakresie. Bo co to bowiem za „nowości” były prezentowane skoro: hulajnogami jeździ się od wielu lat, mandaty też były i czy jakieś przepisy będą czy ich nie będzie, to hulajnogi z dróg przecież nie znikną. Z prawniczego punktu widzenia jest to jednak nowość w przepisach. Dlatego dzisiaj porównanie aktualnego stanu prawnego z nadchodzącym.
Obecny stan prawny w zakresie hulajnóg elektrycznych
Wróćmy do analizy obowiązujących jeszcze kilka dni przepisów. Zerknijmy do ustawy Prawo o ruchu drogowym1. Próżno tam szukać słowa „hulajnoga”. Jak zatem jest ona klasyfikowana i kim jest w świetle przepisów prawa jadąca na niej osoba? A może jest tak, że skoro brak definicji tego środka transportu, to w ogóle przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym do hulajnóg nie powinno się stosować?
Dla prawa o ruchu drogowym hulajnoga elektryczna stanowi nowy środek transportu. W praktyce prawniczej utrwalił się sposób interpretacji, który do tego nieopisanego dotychczas w przepisach o ruchu drogowym środka transportu stosuje uregulowania, które w ustawie Prawo o ruchu drogowym są zawarte. Jakie zatem wnioski możemy wyciągnąć czytając obowiązująca ustawę?
Jej przepisy nie pozwalają wprost na zakwalifikowanie hulajnogi elektrycznej do żadnej z kategorii pojazdu i kwalifikuje się osoby poruszające się na tych hulajnogach do kategorii pieszych2. Tak, do kategorii pieszych, mimo, że sama hulajnoga jest bez wątpienia urządzeniem. A skoro do kategorii pieszych, to korzystający z hulajnogi powinien zasadniczo korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a przepisy ustawy odnosić do siebie jako do pieszego, co wiąże się np. z możliwością korzystania z drogi dla rowerów tylko w razie braku chodnika lub pobocza.
Konieczność zmian
Zwiększająca się liczba użytkowników hulajnóg elektrycznych, brak jednoznacznej kategoryzacji zarówno tych użytkowników jak i samych hulajnóg, a co za tym szło, brak jednolitego podejścia do użytkowników ze strony organów uprawnionych do kontroli ruchu drogowego oraz coraz większe oczekiwania społeczne skłoniły ustawodawcę do wprowadzenia zmian w przepisach ruchu drogowego poprzez uregulowanie statusu prawnego hulajnóg elektrycznych jak i osób nimi się poruszających.
Co właściwie stanie się 20 maja 2021 r.?
Efektem wprowadzanych zmian będzie prawne uporządkowanie ruchu hulajnóg elektrycznych, uregulowanie statusu prawnego ich użytkowników, określenie części dróg przeznaczonych do ruchu hulajnóg elektrycznych, dopuszczalnej prędkości, uprawnień do kierowania oraz minimalnego wieku użytkowników tych pojazdów.
Od 20 maja zmienią się zatem zasady poruszania się dla użytkowników hulajnóg elektrycznych i w miejsce dotychczas stosowanych koniecznych interpretacji ustawy Prawo o ruchu drogowym wejdą przepisy zasady te opisujące, za złamanie których organy kontroli ruchu drogowego będą mogły wprost się odnosić i karać mandatami użytkowników hulajnóg jako kierujących pojazdami.
Przez kilka najbliższych dni prezentować będziemy bardziej szczegółowo poszczególne zmiany i odpowiedzi na Wasze pytania. Najwięcej pojawiło się w zakresie prędkości. Rozwiewając wątpliwości zmienione przepisy o ruchu drogowym wprowadzają jej ograniczenie. Hulajnogą elektryczną zgodnie z przepisami będzie można jeździć maksymalnie 20 km/h i to niezależnie od tego czy konstrukcyjnie hulajnoga pozwalać będzie na rozwijanie większych prędkości.
Poniżej tabelaryczne ujęcie niektórych aspektów aktualnego i nowego stanu prawnego, uwzględniające kwestię dopuszczalnej prędkości.
| Przepisy prawa | obecnie | od 20 maja 2021 r. |
| opisanie zasad ruchu drogowego dla hulajnóg elektrycznych | brak | opisane |
| definicja hulajnogi elektrycznej | brak | pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe |
| użytkownik hulajnogi | traktowany jako pieszy | będzie kierującym pojazdem |
| gdzie należy się poruszać | chodnik lub droga dla pieszych | droga dla rowerów, pas ruchu dla rowerów,w przypadku braku : jezdnia, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/hkorzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych dozwolone wyjątkowo (gdy chodnik jest usytuowany wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów) |
| mandat | np. za jazdę po drodze dla rowerów | uregulowanie zasad poruszania się hulajnogą elektryczną i możliwość wprost odniesienia się przez organy kontroli ruchu drogowego do popełnionych naruszeń |
| dopuszczalna prędkość | brak regulacji, gdyż dla pieszego nie są przewidziane ograniczenia prędkości | prędkość dopuszczalna – 20 km/hw sytuacjach, gdy użytkownik będzie miał prawo poruszać się po chodniku lub drodze do pieszych (opisano w wyżej w tabeli) – zobowiązany będzie jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego |
1 Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz.U. z 2021 r., poz. 450 z późn.zm.)
2 Były pojedyncze próby klasyfikowania hulajnogi elektrycznej jako motoroweru ( np. wyrok Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 20 grudnia 2016 r. III K 302/15).
Wpis powstał przy współpracy z Kancelarią Prawną KMWP
Tomasz Mihułka – radca prawny
Dominik Kempa – aplikant radcowski
Kancelaria Prawna KMWP
